GHA – ANKARA
Türkiye’nin İlk İklim Kanunu Meclis’ten Geçti
“2053 Net Sıfır” Hedefi Yasayla Güvence Altına Alındı
Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesinde tarihi bir adım atıldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ve TBMM Çevre Komisyonu’nda detaylı biçimde ele alınan İklim Değişikliği Kanunu, 3 Temmuz 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı.
20 maddelik ana yasa ve 2 geçici maddeyle yürürlüğe giren düzenleme, Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefini ilk kez yasal zemine taşıyor. Aynı zamanda karbon ticareti, sera gazı yönetimi, enerji verimliliği, yeşil finansman ve yerel iklim kurullarına ilişkin önemli ilkleri de içinde barındırıyor.
Parti Oyları Açıklanmadı: Ancak İlk Tepkiler Ortaya Çıktı
Kanunun kabul edilmesinin ardından Meclis’teki parti gruplarının yasaya ilişkin oylama dağılımı henüz resmi tutanaklara yansımadı. Ancak kulis bilgilerine göre;
• AK Parti ve MHP milletvekilleri yasaya “evet” oyu verirken,
• CHP maddelerin büyük bölümüne destek verdi fakat bazı ekonomik düzenlemelere şerh düştü,
• İYİ Parti, karbon piyasasının uygulama takvimi konusunda çekinceler dile getirdi,
• DEM Parti ise oylamada çekimser kaldı.
Kamuoyuna yansıyan konuşmalarda muhalefet partileri, “ilk adım olarak önemli ancak yeterli değil” değerlendirmesinde bulundu.
Neler Değişecek? İşte Yasanın Getirdiği Başlıca Düzenlemeler
1. Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) geliyor
Türkiye’de ilk kez ulusal düzeyde bir karbon ticaret sistemi kurulacak. Enerji, sanayi ve ulaşım sektörlerinde karbon salınımı yapan büyük tesisler, belirlenen sınırların üzerinde sera gazı salımı gerçekleştirdiklerinde karbon kredisi satın almak zorunda kalacak.
2. Karbon Fiyatlandırması başlıyor
“Kirleten öder” prensibi doğrultusunda, sera gazı emisyonuna neden olan kuruluşlardan belirli oranlarda karbon vergisi alınabilecek. Bu vergiler, yeşil dönüşüm projelerinde kullanılacak.
3. Yerel İklim Kurulları kurulacak
İllerde Valilik koordinasyonunda “İklim Kurulları” oluşturulacak. Belediye, sanayi, STK ve akademi temsilcilerinin katılımıyla iller bazında iklim eylem planları hazırlanacak.
4. Sanayiye yeşil dönüşüm teşviki
Organize sanayi bölgelerinde emisyon azaltımı sağlayan işletmelere finansal teşvik ve vergi avantajları sunulacak. Aynı zamanda yenilenebilir enerjiye geçişte bürokratik engeller azaltılacak.
5. Karbon Ayak İzi Takibi zorunlu hale gelecek
Büyük şirketlere karbon ayak izi raporlama yükümlülüğü getirilecek. Bu veriler kamuya açık olacak ve yıllık değerlendirmelere dahil edilecek.
Uluslararası Uyum ve AB ile Uyum Süreci
Yeni yasa, Türkiye’nin Avrupa Birliği Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) ile uyum sürecine doğrudan katkı sağlayacak. AB ile ticaret yapan sanayi kuruluşlarının karbon salım raporlamaları ve karbon vergisi yükümlülükleri, artık yasal güvence altına alınmış olacak.
Ekonomik Etkiler ve Sanayi Endişeli
Organize Sanayi Bölgeleri Dernekleri ve bazı ihracatçılar, karbon ticaret sisteminin başlangıçta maliyetleri artıracağına dikkat çekti. Ancak Çevre Bakanlığı yetkilileri, “geçiş süreci adım adım yönetilecek, kimse mağdur edilmeyecek” açıklaması yaptı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), yasaya temkinli destek verirken, iş dünyasının uygulamaya yönelik detayları net olarak görmek istediği belirtildi.
Muhalefetten Adil Geçiş Çağrısı
CHP ve İYİ Parti temsilcileri, yasada sosyal adalet vurgusunun eksik olduğunu savundu. CHP Milletvekili Ali Rıza Doğan, “Karbon vergisi sanayiye değil, halkın faturasına yansırsa bu dönüşüm adil olmaz” dedi. İYİ Parti’den yapılan açıklamada ise küçük işletmelerin dönüşüm maliyetine karşı desteklenmesi gerektiği belirtildi.
Yasa Ne Zaman Uygulanacak?
Yasa, Resmî Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Ancak uygulama takvimi, Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle netleşecek. ETS sisteminin 2026 yılı başı itibariyle pilot uygulamaya geçmesi bekleniyor.
Bakan Özhaseki: “Türkiye’nin çevre mirasına sahip çıkıyoruz”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, Meclis’te yapılan oylama sonrası yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Bu yasa sadece bugünü değil, çocuklarımızın geleceğini güvence altına alacak. 2053 Net Sıfır Hedefi için güçlü bir irade ortaya koyduk. Yeşil ekonomi, iklim adaleti ve sürdürülebilir kalkınma artık yasal teminat altında.”
GHA – Güncel Haber Ajansı
Haber: Mihriban Karataş / Ankara
