Gülçin Çelik / GHA
Fransa’nın güneyinde düzenlenen 77. Cannes Film Festivali’nde sinema tarihine geçecek bir an yaşandı. İranlı muhalif yönetmen Cafer Panahi, “İntikamın Sessizliği” adlı filmiyle Altın Palmiye ödülünün sahibi oldu. 15 yılı aşkın süredir İran dışına çıkması yasak olan Panahi’nin, ülkesinden ayrılamadan çektiği filmle bu ödüle layık görülmesi, yalnızca bir sinema başarısı değil, aynı zamanda ifade özgürlüğü ve yaratıcı direnişin sembolü olarak yorumlandı.
Yasaklar Arasında Yaratıcılık
Cafer Panahi, 2010 yılında İran rejimini eleştirdiği gerekçesiyle tutuklanmış ve 20 yıl boyunca film çekmesi, röportaj vermesi ve ülke dışına çıkması yasaklanmıştı. Ancak bu yasaklar, Panahi’nin üretkenliğini durdurmadı. Zorluklara rağmen İran’da gizlice çektiği filmleri uluslararası alanda büyük yankı uyandırmaya devam etti.
Son filmi “İntikamın Sessizliği”, adalet, özgürlük ve insan onuru temaları etrafında şekillenen güçlü bir intikam gerilim filmi. Panahi, baskı altındaki bireyin iç dünyasına ayna tutarken, toplumsal adaletsizliğe karşı sessiz ama derin bir çığlık atıyor. Filmin, rejimin sansür mekanizmalarını aşarak dünya kamuoyuna ulaşması ise başlı başına bir cesaret örneği olarak değerlendiriliyor.
Ödül Sahnesinde Panahi Yoktu, Ama Ruhu Vardı
Cannes’daki ödül töreninde Panahi fiziksel olarak bulunamadı. Yerine sahneye çıkan film ekibi, yönetmenin mesajını okudu. Panahi’nin notunda şu ifadeler yer aldı:
“Bu ödül, sadece bana değil, İran’da baskı ve sansür altında çalışan tüm sanatçılara ithaf edilmiştir. Sanat, sınır tanımaz. Susturulmak istenen her ses, başka bir yolla yankılanır.”
Festival jürisi başkanı, Panahi’nin sinemasını “özgürlük için sanatsal bir direniş biçimi” olarak tanımladı.
İran’da Karışık Tepkiler
Panahi’nin ödülü, İran’da hem sevinçle hem de gerginlikle karşılandı. Reform yanlısı çevreler bu başarının İran halkı için bir umut ışığı olduğunu savunurken, muhafazakâr medya Panahi’nin “ülke imajına zarar verdiğini” iddia etti. Ancak dünya genelinde sanat ve insan hakları savunucuları, Panahi’nin ödülünü “hak edilmiş bir zafer” olarak kutladı.
Sessizliğin Altında Yatan Güç
Panahi’nin Cannes zaferi, sanatsal ifade özgürlüğüyle siyasi baskılar arasında giderek gerilen çizgide güçlü bir mesaj niteliği taşıyor. “İntikamın Sessizliği”, yalnızca sinema dünyasına değil, aynı zamanda susturulmak istenen tüm seslere bir umut kapısı aralıyor.
