Küresel güç mücadelesinin yeni odak noktası Kafkasya
Türkiye ile Azerbaycan’ı doğrudan kara yolu ile birbirine bağlayacak, Kafkasya’nın jeopolitik haritasını değiştirecek Zengezur Koridoru konusunda beklenmedik bir çıkış geldi. Yaklaşık 8 bin kilometre ötede, Amerika Birleşik Devletleri’nde konuşan eski Başkan Donald Trump, projeye adeta “çöktüğünü” ilan eden açıklamalarda bulundu.
Bu çıkış, koridorun yalnızca bölgesel bir ulaşım hattı değil, küresel güç mücadelesinin yeni cephesi olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Zengezur’un Önemi: Sınırların Ötesinde Bir Proje
Zengezur Koridoru, Azerbaycan’ın batı toprakları ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni birbirine bağlayarak Türkiye’ye doğrudan kara geçişi sağlayacak. Bu hat, yalnızca iki ülke arasındaki ticaret ve ulaşımı kolaylaştırmakla kalmayacak, Orta Koridor olarak bilinen Çin–Orta Asya–Türkiye–Avrupa hattının en kritik zincirlerinden biri hâline gelecek.
Koridorun tamamlanması, Bakü’den İstanbul’a 48 saatten kısa sürede kara yolu ulaşımı, Hazar petrol ve gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınmasında ise maliyetlerin düşmesi anlamına geliyor. Bu durum, hem bölge ülkelerinin ekonomisine hem de enerji güvenliğine doğrudan etki edecek.
Trump’ın Mesajı: “Bu Oyun Masasında Biz de Varız”
Donald Trump’ın koridor üzerine yaptığı çıkış, ABD’nin bölgeye olan ilgisinin yeniden arttığına işaret ediyor. Diplomasi çevrelerine göre Trump’ın açıklaması, “Washington bu denklemin dışında kalmak istemiyor” mesajını taşıyor.
Olası motivasyonlar şöyle sıralanıyor:
• Enerji hatları üzerindeki kontrol: ABD, Avrupa’nın Rusya’ya bağımlılığını azaltmak için Hazar enerji kaynaklarının alternatif rotalardan taşınmasını destekleyebilir, fakat bu sürecin kendi çıkarlarıyla uyumlu olmasını isteyecektir.
• Çin’e karşı jeopolitik pozisyon: Orta Koridor, Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol” projesinin Avrupa bağlantısıdır. ABD, bu hattın kendi nüfuz alanına girmesini arzulayabilir.
• Küresel ticaret rekabeti: Koridorun etkinleşmesi, Hint Okyanusu ve Süveyş Kanalı hattına alternatif yeni bir rota ortaya çıkarabilir.
Bölgeden Tepkiler
• Bakü: Azerbaycan yönetimi, Trump’ın sözlerini dikkatle izlediklerini, koridora yönelik uluslararası ilgiyi memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı.
• Ankara: Türkiye, koridoru “Türk Dünyası’nın ana arteri” olarak tanımlayarak, bunun yalnızca iki ülkeye değil tüm Türk Devletleri Teşkilatı üyelerine hizmet edeceğini belirtti.
• Moskova ve Tahran: Rusya ve İran’ın projeye mesafeli durduğu, bu hattın kendi stratejik çıkarlarını zedeleyebileceği yorumları yapılıyor.
Analiz: Küresel Satrançta Yeni Hamle
Zengezur Koridoru, teknik olarak sadece bir ulaşım hattı gibi görünse de, gerçekte enerji, ticaret, güvenlik ve diplomasi ekseninde bir güç gösterisi alanına dönüşmüş durumda.
ABD’den yapılan açıklama, bu hattın artık yalnızca Azerbaycan ve Türkiye’nin değil, küresel oyuncuların da radarına girdiğini kanıtlıyor. Uzmanlara göre önümüzdeki dönemde, bu koridor üzerinden yürütülecek müzakereler, Kafkasya’daki jeopolitik dengeleri derinden etkileyecek.
Haber: Gülçin Çelik
