GHA / Ankara – Doğu Türkistan’ın Gulca şehrinde doğan Mevlüde Hilal, eğitim için 2006 yılında Türkiye’ye gelerek Samsun’da başladığı öğrenimini 2012’de İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu İşletme Bölümü’nden mezun olarak tamamladı ve Türk vatandaşlığı kazandı. Ancak annesinin sağlık sorunları nedeniyle 2017’de memleketine dönmek zorunda kaldı ve burada Çin yönetimi tarafından Uygur Türklerine uygulanan baskı politikalarının hedefi oldu.
Keyfi Tutuklama ve Toplama Kampları
Mevlüde Hilal, Çin’in Uygur Türklerine yönelik asimilasyon ve baskı politikaları kapsamında pasaportuna el konularak toplama kampına götürüldü. Yaklaşık iki yıl süren esaretin ardından Mayıs 2019’da serbest bırakıldı. Fakat kısa süre sonra, 12 Haziran 2019 tarihinde Çin yönetimi tarafından 10 yıl hapis cezasına mahkûm edildi.
Zindanlarda kaldığı süre boyunca Mevlüde Hilal’in insanlık dışı koşullarda tutulduğu ve temel haklarından mahrum bırakıldığı bildiriliyor. Çin hapishane sisteminde uygulanan aşırı güvenlik önlemleri, işkence iddiaları ve sağlık hizmetine erişim eksikliği, hilal’in durumunun ciddiyetini artırıyor.
Arkasında Kalan Aile ve Küçük Kız Çocuğu
Mevlüde Hilal’in hapsedilmesi, geride annesi olmadan büyümek zorunda kalan küçük bir kız çocuğu bıraktı. Ailenin yaşadığı psikolojik travma ve sosyal izolasyon, olayın hem bireysel hem de toplumsal boyutunu ortaya koyuyor.
Türkiye ve Uluslararası Tepkiler
Türkiye’deki insan hakları örgütleri, diplomatik çevreler ve kamuoyu, Çin yönetimine seslenerek Mevlüde Hilal’in derhâl serbest bırakılmasını talep ediyor. Konuya ilişkin yapılan açıklamalarda, bir Türk vatandaşının temel haklarının korunması gerektiği ve uluslararası hukuk kurallarının ihlal edilmemesi gerektiği vurgulanıyor.
• İnsan hakları örgütleri, toplama kamplarındaki Uygur Türkleri için uluslararası toplumun harekete geçmesini istiyor.
• Diplomatik kaynaklar, Türkiye’nin Çin ile diplomatik temaslarını güçlendirerek vatandaşının serbest bırakılması için girişimlerini artırması gerektiğini belirtiyor.
Mevlüde Hilal’in Hayatı ve Eğitimi
• 2006’da Türkiye’ye eğitim için geldi.
• Samsun’da başlayan eğitim hayatı 2012’de İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu İşletme Bölümü mezuniyeti ile tamamlandı.
• Türk vatandaşlığı aldıktan sonra annesinin sağlık sorunları nedeniyle Doğu Türkistan’a döndü.
İnsan Hakları ve Toplumsal Çağrı
Türkiye ve tüm insanlık adına yapılan çağrılarda, Mevlüde Hilal’in durumunun derin endişe yarattığı ifade ediliyor:
“Bir Türk vatandaşı olarak Mevlüde Hilal’in hakları korunmalı, zulme sessiz kalınmamalıdır. Derhâl serbest bırakılması gerekiyor.”
Uluslararası kamuoyu ve insan hakları savunucuları, Çin’deki Uygur Türklerine yönelik baskıların dünya genelinde yakından izlenmesi gerektiğini vurguluyor. Mevlüde Hilal’in serbest bırakılması, sadece bir bireyin değil, insan hakları ve hukukun üstünlüğünün korunması açısından da kritik bir öneme sahip.
