GHA ÖZEL DOSYA
Madleen Gemisi Gazze Yolunda: Yeni Bir Mavi Marmara mı?
Uluslararası Hukukun, Vicdanın ve Sabrın Testi Başladı
İsrail’in 2007 yılından bu yana uyguladığı Gazze ablukasına karşı uluslararası kamuoyu bir kez daha harekete geçti. Ablukayı denizden delmeye yönelik yeni bir sivil girişim olan “Madleen İnsani Yardım Misyonu”, sadece Filistin halkına yardım ulaştırmayı değil, aynı zamanda dünyaya bir mesaj vermeyi hedefliyor: “Abluka yasa dışıdır, sessizlik suça ortaklıktır.”
1. YOLCULUĞUN BAŞLANGICI: SİCİLYA’DAN FİLİSTİN’E
1 Haziran 2025 tarihinde İtalya’nın Katanya limanından yola çıkan İngiliz bayraklı Madleen yelkenlisi, şu anda Akdeniz’in doğusunda seyrediyor. 18 metre uzunluğundaki gemi, son verilere göre Mısır karasuları açıklarında bulunuyor. Gazze’ye ulaşmasına yaklaşık 160-190 deniz mili kaldığı tahmin ediliyor.
Gemideki rota boyunca herhangi bir devlet tarafından durdurulmadılar. Ancak geminin elektronik sinyalleri yer yer kesintiye uğradı, AIS (otomatik tanımlama sistemi) zaman zaman devre dışı kaldı. Uydu haritalarında geminin konumu manipüle edilerek bazen Ürdün sınırlarında, bazen farklı noktalarda gösterildi. Uzmanlara göre bu, elektronik harp uygulamasına işaret ediyor.
2. MÜRETTEBAT: SİVİL DİRENİŞİN KÜRESEL SESLERİ
Gemide Türk, Fransız, Brezilyalı ve İtalyan aktivistler yer alıyor. Aralarında sivil toplum temsilcileri, sağlıkçılar, hukukçular ve politikacılar var. Gemi sözcüsü olarak bilinen Türk aktivist Şuayb Ordu, A Haber’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Gazze sularına ulaşmayı hedefliyoruz. Biz haklıyız ve korkmuyoruz. İnsanlık vicdanının sesi olmak için buradayız.”
AB milletvekili ve Filistin kökenli Fransız siyasetçi Rima Hassan da gemide. GHA’ya ulaşan bilgilere göre gemideki tüm mürettebatın güvenliği uluslararası hukuk örgütleri tarafından takip ediliyor. Madleen, insani yardım taşırken aynı zamanda bir sivil direniş platformu haline geldi.
3. GEMİDE NE VAR?
Madleen yelkenlisi, sembolik ama güçlü anlamlar taşıyan insani yardımlarla yüklü. Taşınan yardımlar şunlar:
• Bebek maması, un, pirinç
• Temel sağlık kitleri ve ilaçlar
• Su arıtma tabletleri ve hijyen kitleri
• Koltuk değnekleri ve çocuk protezleri
• Bebek bezi, kadın hijyen ürünleri
• İçilebilir su, battaniye ve temel yaşam malzemeleri
Bu yardımlar, abluka altındaki Gazze halkı için doğrudan bir can damarı anlamına gelmese de, dünya kamuoyunun dikkatini Gazze’deki insani felakete çekmek için taşıdığı sembolik gücü tartışmasız.
4. İSRAİL’İN MÜDAHALE SİNYALİ
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Madleen’in Gazze’ye ulaşmasını engellemek üzere ordunun tüm yetkilerini kullanması talimatını verdi. İsrail medyasına göre, Aşdod Limanı açıklarında İsrail donanması konuşlandırıldı. Füze botları ve özel kuvvet komandoları, olası bir müdahaleye hazır bekliyor.
İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, geminin deniz ablukasını ihlal etmesi durumunda “müdahalenin kaçınılmaz” olduğunu belirtti. Bu açıklama, uluslararası sularda barışçıl bir yardım girişimine karşı askeri müdahaleye meşruiyet kazandırmaya yönelik bir adım olarak değerlendiriliyor.
5. TARİHSEL HAFIZA: MAVİ MARMARA GÖLGESİ
Bu gelişme, 2010 yılında yaşanan ve tüm dünyayı sarsan Mavi Marmara olayını yeniden hatırlatıyor. O tarihte İsrail donanması, uluslararası sularda seyreden sivil yardım gemisine baskın düzenlemiş; 10 Türk vatandaşı yaşamını yitirmişti. Bugün Madleen ile benzer bir senaryonun yaşanma ihtimali, hem Türkiye hem uluslararası kamuoyu açısından ciddi bir endişe konusu.
6. ULUSLARARASI TEPKİLER: BİRLEŞMİŞ MİLLETLER, STK’LAR, VATİKAN
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Özel Raportörü Francesca Albanese, yaptığı açıklamada şunları vurguladı:
“Uluslararası sularda seyreden sivil bir gemiye müdahale, savaş suçudur. İsrail’in bu girişimi engellemesi, denizcilik hukuku ve insan hakları hukukunun ihlali olur.”
Ayrıca Vatikan ve Kızılhaç gibi kurumların da süreci sessizce izlediği ve olası bir müdahalede diplomatik kanalların devreye gireceği ifade ediliyor. Öte yandan Hamas, “Madleen gemisinde bir cana zarar gelirse bunun doğrudan sorumlusu İsrail olacaktır” açıklamasında bulundu.
7. ULUSLARARASI HUKUK NE DİYOR?
Uluslararası deniz hukuku ve insancıl hukuk çerçevesinde; sivil ve silahsız bir geminin uluslararası sularda abluka bölgesine ilerlemesi, askeri müdahaleyi haklı kılacak bir gerekçe oluşturmuyor. Bu durum, 1958 Cenevre Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) ve Lahey Konvansiyonları ile açıkça belirlenmiştir.
8. MADLEEN’İN MESAJI: GAZZE’Yİ HATIRLA
Bu yolculuk bir yardım operasyonundan öte, insanlığın ortak vicdanına yapılan bir çağrı. Gazze’de hastane, okul, cami ve evlerin yerle bir edildiği, binlerce çocuğun hayatını kaybettiği bir ortamda, Madleen gibi sivil inisiyatifler insanlığın kalan onurudur.
9. ÖNÜMÜZDEKİ SAATLER NE GÖSTERECEK?
• Gemi Gazze’ye ulaşırsa: Uluslararası kamuoyu, Gazze ablukasının delindiğini fiilen görmüş olacak.
• İsrail müdahale ederse: Bu yeni bir diplomatik krizi tetikleyebilir. Türkiye başta olmak üzere birçok ülke İsrail’i sert biçimde kınayabilir.
• Aktivistlere zarar gelirse: Mavi Marmara’dan daha büyük çaplı bir uluslararası tepki doğabilir.
SONUÇ
Madleen, taşıdığı malzemelerden çok, taşıdığı anlamla dikkat çekiyor. Bu bir mücadele gemisi değil; bir çağrı gemisi. Hukukun, insan haklarının ve evrensel vicdanın test edildiği bu yolculuk, tarihe direnişin, cesaretin ve merhametin denizlere yazılmış bir notu olarak geçebilir.
GHA olarak, gelişmeleri anbean takip ediyor, güvenilir kaynaklardan teyitli bilgiyle kamuoyunu bilgilendirmeye devam ediyoruz.
