Paşinyan ile Aliyev Trump Nezaretinde Washington’da Tarihi Anlaşmayı İmzalamaya Hazırlanıyor
Washington – Kafkaslar ve Orta Doğu coğrafyasındaki güç dengelerini radikal biçimde değiştirecek kritik bir gelişme yaşanıyor. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türkiye’yi doğrudan Azerbaycan’a bağlayacak olan ve uzun süredir tartışma konusu olan Zengezur Koridoru üzerine, ABD’nin arabuluculuğunda Washington’da yapılan görüşmelerde mutabakata vardı. Anlaşmanın önümüzdeki günlerde, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın da katılımıyla gerçekleşecek bir törenle imzalanması bekleniyor.
Koridorun Jeopolitik Önemi ve ABD’nin Rolü
Zengezur Koridoru, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki kara bağlantısını sağlayacak stratejik bir güzergah olarak bölgedeki enerji ve ticaret akışını köklü biçimde değiştirecek. Ancak bu koridorun sadece bir ulaşım yolu olmaktan öte, ABD’nin bölgedeki varlığını derinleştirecek önemli bir diplomatik kazanım olduğu belirtiliyor.
Washington yönetimi, bu koridorun lojistik kontrolünün ve güvenlik altyapısının bir bölümünü uzun vadeli kiralama ve işletme hakkıyla almayı hedefliyor. Böylece ABD, Kafkasya’nın yanı sıra Orta Asya ve Avrupa arasında kritik bir ticaret ve enerji köprüsü oluşturmuş olacak.
Bölgesel Aktörlerin Güç Mücadelesi Yeniden Şekilleniyor
2022 yılında Rusya’nın etkisinin baskın olduğu Kafkaslar, 2025 yılı itibarıyla ABD’nin güçlü bir aktör olarak devreye girmesiyle dengeler tamamen değişiyor. Türkiye, bu koridor sayesinde Azerbaycan’a kara bağlantısını doğrudan sağlamanın yanı sıra, bölgedeki stratejik ve ekonomik konumunu pekiştiriyor.
Rusya’nın bölgedeki nüfuzu önemli ölçüde azalırken, İran’ın da koridorun açılması karşısında sert tavır aldığı ve kendi çıkarlarının tehdit altında olduğu görülüyor. İran, özellikle doğrudan batıya açılan bu güzergahın kendi ticaret ve enerji hatlarını baltalayacağı endişesi taşıyor.
ABD’nin Bölgedeki Yeni Dönemi: Askeri ve Ekonomik Üsler Kapıda
ABD’nin koridor üzerindeki kontrolü, yalnızca lojistik değil aynı zamanda bölgedeki askeri ve ekonomik varlığını da güçlendirecek. Analistler, Washington’un bölgeye yeni askeri üsler kurabileceği ve enerji kaynakları üzerindeki nüfuzunu artırabileceği görüşünde.
ABD’nin eski Başkanı Donald Trump’ın ise bu sürece özel bir önem verdiği, anlaşmanın imza törenine ev sahipliği yapmasının bölgedeki diplomasiye yeni bir ivme kazandırdığı ifade ediliyor. Trump’ın bu adımla yeniden uluslararası arenada aktif bir oyuncu olmaya hazırlandığı yorumları yapılıyor.
2022 ve 2025 Tabloları: Kafkasya’nın Jeopolitik Evrimi
• 2022: Rusya’nın Kafkasya’daki etkisi belirgin, Azerbaycan ve Ermenistan arasında çatışmalar sürüyor. Türkiye’nin bölgedeki askeri ve ekonomik etkisi sınırlı.
• 2025: ABD arabuluculuğunda kalıcı barış ve iş birliği anlaşmaları sağlanıyor. Türkiye-Azerbaycan kara bağlantısı açılıyor ve ABD’nin koridor üzerindeki etkinliği artıyor. Bölge yeni bir jeopolitik yarış alanına dönüşüyor.
Sonuç: Kafkasya’da Yeni Dönem Başlıyor
Bu gelişmelerle birlikte, Kafkasya’da klasik güç dengeleri köklü bir şekilde değişiyor. ABD’nin bölgeye daha fazla müdahil olması, Rusya ve İran gibi bölgesel aktörlerin geri çekilmesi anlamına gelirken, Türkiye ve Azerbaycan arasında stratejik iş birliği yeni bir boyut kazanıyor.
Zengezur Koridoru’nun açılması sadece bir ticaret yolu değil, aynı zamanda bölgenin siyasi ve ekonomik kaderini belirleyecek bir dönüm noktası olarak görülüyor. Bu koridorun ABD’ye kiralanması ise Kafkasya’nın ve Orta Doğu’nun geleceğinde Washington’un daha etkin bir rol üstleneceğinin işareti olarak değerlendiriyor
