Uluslararası sularda yapılan müdahale dünya kamuoyunda tepkilere yol açtı
Gazze’ye insani yardım götürmek üzere yola çıkan Özgürlük Filosu Koalisyonu’na ait gemilere, İsrail donanması uluslararası sularda müdahale etti. Gemilerde Türkiye’den üç milletvekili de bulunuyordu. Ankara, bu müdahaleyi “uluslararası hukuka aykırı korsanlık eylemi” olarak nitelendirdi.
Olayın Seyri: Yardım Yolculuğu Abluka Duvarına Takıldı
Gazze’de aylardır süren insani kriz, uluslararası vicdanı yeniden harekete geçirmişti.
Norveç, İspanya, Güney Afrika, Kanada ve Türkiye’den katılımcıların oluşturduğu Özgürlük Filosu Koalisyonu, Gazze’ye insani yardım malzemeleri ulaştırmak üzere Akdeniz’e açılmıştı.
Ancak yolculuk, uluslararası sularda İsrail donanmasının sert müdahalesiyle kesildi.
İsrail güçleri, “güvenlik gerekçesi” iddiasıyla filodaki gemilere el koydu. Gemi mürettebatı ve yolcular, Aşdod Limanı’na zorla götürüldü.
Gemilerden birinde, Türkiye’den 3 milletvekili bulunuyordu:
• Necmettin Çalışkan (Saadet Partisi, Hatay)
• Mehmet Atmaca (Saadet Partisi, Bursa)
• Sema Silkin Ün (Gelecek Partisi, Denizli)
Milletvekilleri Serbest Bırakıldı
İsrail güvenlik birimleri tarafından kısa süreli sorgulamanın ardından üç Türk milletvekili serbest bırakıldı.
Edinilen bilgilere göre milletvekilleri, diplomatik girişimlerin ardından Azerbaycan üzerinden Türkiye’ye dönüş hazırlığında.
Saadet Partili Necmettin Çalışkan, serbest bırakıldıktan sonra yaptığı kısa açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Biz oraya siyaset yapmak için değil, insanlık adına gittik. Gemideki tek hedefimiz, Gazze’deki çocuklara bir kutu süt, bir parça ilaç ulaştırmaktı. Ancak İsrail bir kez daha insanlık sınırlarını zorladı.”
Dışişleri Bakanlığı’ndan Sert Açıklama: “Bu, Korsanlıktır”
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, gece saatlerinde yazılı bir açıklama yayımladı:
“Uluslararası sularda, sivil ve insani yardım taşıyan gemilere yapılan bu saldırı, hiçbir şekilde kabul edilemez. Bu eylem, açık bir uluslararası hukuk ihlalidir ve korsanlıkla eşdeğerdir.”
Açıklamada, Türk vatandaşlarının güvenliği için diplomatik kanalların anında devreye girdiği, olayın uluslararası kuruluşlara taşınacağı vurgulandı.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş da yaptığı açıklamada, milletvekillerinin güvenliğinin “Türkiye Cumhuriyeti’nin teminatı altında” olduğunu vurgulayarak, “Bu eylemin hesabı uluslararası hukuk önünde mutlaka sorulacaktır” dedi.
Uluslararası Tepkiler Artıyor
Olay dünya kamuoyunda da yankı buldu.
Birleşmiş Milletler (BM) Sözcüsü, yaptığı açıklamada, “Gazze’ye yönelik insani yardım çabalarının engellenmesi kabul edilemez” dedi.
Avrupa Parlamentosu’ndan bazı üyeler de sosyal medyadan paylaştıkları mesajlarda, İsrail’in bu tavrını “Mavi Marmara olayının tekrarı” olarak niteledi.
İspanya, Norveç ve Güney Afrika’dan gelen insan hakları örgütleri, “denizde sivil gemilere yönelik bu saldırının” uluslararası ceza mahkemesinde soruşturulmasını talep etti.
Mavi Marmara Gölgesi Yeniden
Bu olay, 2010 yılında yaşanan Mavi Marmara saldırısının anılarını yeniden canlandırdı.
Hatırlanacağı üzere, 31 Mayıs 2010’da Gazze’ye yardım götüren Mavi Marmara gemisine İsrail ordusu uluslararası sularda baskın düzenlemiş, 10 Türk vatandaşı hayatını kaybetmişti.
Aradan geçen 15 yıla rağmen İsrail’in benzer bir müdahaleye yeniden başvurması, hem Ankara’da hem dünya kamuoyunda “deja vu” etkisi yarattı.
Uluslararası hukuk uzmanı Prof. Dr. Ayhan Şenol, yaşananları şöyle değerlendirdi:
“Uluslararası sularda, insani yardım taşıyan gemilere müdahale, deniz hukukunun 87. ve 88. maddelerine açıkça aykırıdır. Bu, bir savaş değil, sivil bir yardımdır. İsrail, meşru savunma zemininden çoktan uzaklaşmıştır.”
Gazze Hâlâ Abluka Altında
Gazze Şeridi’nde, İsrail’in ağır bombardımanları ve kuşatma politikası nedeniyle elektrik, su ve gıda tedariki neredeyse imkânsız hale gelmiş durumda.
BM verilerine göre bölgede yaşayan yaklaşık 2,3 milyon kişinin %70’i açlık sınırının altında yaşıyor.
Özgürlük Filosu Koalisyonu’nun taşıdığı yardımlar arasında un, bebek maması, tıbbi malzeme, temiz su üniteleri ve ilaç bulunuyordu.
Saadet Partili Mehmet Atmaca, “Gemideki her koli, bir çocuğun yaşama hakkıydı. Bizi durdurarak aslında insanlığın vicdanını durdurdular” dedi.
Ankara’da Diplomatik Yoğunluk
Olayın ardından Ankara’da diplomatik trafik hızla devreye girdi.
Cumhurbaşkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve TBMM arasında koordinasyon sağlanırken, Türkiye’nin Tel Aviv Maslahatgüzarı da İsrail Dışişleri’ne resmî nota verdi.
Türkiye ayrıca Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Uluslararası Denizcilik Örgütü ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) nezdinde girişim başlattı.
Son Durum ve Beklentiler
Türk milletvekilleri Necmettin Çalışkan, Mehmet Atmaca ve Sema Silkin Ün’ün güvenli şekilde Türkiye’ye dönmeleri bekleniyor.
Koalisyon yetkilileri ise “Gazze’ye yardım konvoylarını durduramayacaklar, yeni seferler hazırlanıyor” açıklamasını yaptı.
Ankara’daki diplomatik çevreler, bu olayın Türkiye-İsrail ilişkilerini yeniden gerilim hattına taşıyabileceğini ifade ediyor.
Son Söz: Vicdanın Rotası Gazze
Gazze’ye doğru yola çıkan her gemi, sadece yardım malzemesi değil, aynı zamanda insanlığın onurunu taşır.
Ve uluslararası hukukun sessiz kaldığı her baskın, sadece bir ülkenin değil, tüm dünyanın vicdanında yankı bulur.
