ABD’nin Kafkasya Hamlesi Türk Birliği ve Kuşak Yol İçin Tehdit mi?
Harita: Zengezür Koridoru’nun Stratejik Konumu
(Harita üzerinde: Türkiye – Nahçıvan – Zengezür hattı – Azerbaycan – Ermenistan – Orta Asya bağlantısı – Çin Kuşak Yol güzergâhı işaretlenmiş şekilde)
• Kırmızı Hat: Zengezür Koridoru (40 km’lik güzergâh)
• Mavi Hat: Kuşak Yol Projesi’nin Asya-Avrupa hattı
• Sarı Hat: ABD-İsrail destekli Hindistan–Hayfa ticaret yolu
Zaman Çizelgesi: Zengezür Dosyasında Önemli Dönemeçler
Yıl / Tarih Gelişme
1920 Sovyetler Birliği döneminde Nahçıvan ile Azerbaycan arasındaki kara bağlantısı Ermenistan sınırları içinde kalıyor.
1991 SSCB’nin dağılması sonrası Zengezür hattı Ermenistan kontrolünde kalmaya devam ediyor.
2020 2. Karabağ Savaşı sonrası imzalanan anlaşmada Zengezür Koridoru’nun açılması maddesi yer alıyor.
2023-2024 Türkiye, Azerbaycan ve Rusya koridor projesini hızlandırma yönünde girişimlerde bulunuyor.
10 Ağustos 2025 ABD’nin Ermenistan ile 99 yıllık koridor işletme anlaşması yaptığı iddiası gündeme geliyor.
Haberin Detayları
Kafkasya’da dengeleri değiştirebilecek bir gelişme uluslararası basında yer aldı. İddialara göre, ABD eski Başkanı Donald Trump’ın gözetiminde Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan Barış Antlaşması’nın ardından, ABD ile Ermenistan arasında Zengezür Koridoru’nun işletmesini kapsayan 99 yıllık bir anlaşma yapıldı.
Yaklaşık 40 kilometrelik Zengezür Koridoru, Nahçıvan üzerinden Türkiye’yi doğrudan Türk Cumhuriyetleri ve Orta Asya’ya bağlama potansiyeli taşıyor. Türkiye açısından stratejik bir geçit olan bu hat, aynı zamanda Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol” projesinin önemli ayaklarından biri.
ABD’nin Olası Hedefleri
• Türk Birliği’ni engellemek: Türkiye-Orta Asya doğrudan bağlantısını kesmek.
• Bölgesel kuşatma: İran’ı ve Türkiye’yi çevrelemek.
• Kuşak Yol’u zayıflatmak: Çin’in Asya-Avrupa ticaret hattını sekteye uğratmak.
İran’dan Sert Tepki
İran yönetimi, “Zengezür ABD askerlerine mezar olur” açıklamasıyla olası ABD askeri varlığına karşı açık uyarıda bulundu. Tahran, projenin hayata geçmesi hâlinde hedef alınacağını belirtiyor.
Alternatif Projeler
ABD ve İsrail, Kuşak Yol’a alternatif olarak Hindistan–Hayfa Limanı ticaret koridorunu destekliyor. Güzergâhın büyük bölümü Suudi Arabistan’dan geçiyor. Gazze’deki gelişmeler sonrası proje askıya alınsa da yeniden gündeme gelmesi olası.
Uzman Yorumu
“Nahçıvan’dan geçecek kısa bir kara hattı, yüz yıl sürecek bölgesel dengeleri etkileyecek önemde. ABD’nin kalıcı yerleşmesi Avrasya ittifakını parçalayabilir. Türkiye, bu konuda iktidar ve muhalefet olarak ortak tavır almalı.”
