Tianjin/Ankara – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’in davetiyle 31 Ağustos–1 Eylül tarihlerinde Tianjin’de düzenlenecek Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi’ne şeref konuğu olarak katılacak. Zirve, bölgesel ve küresel güvenlik, ticaret ve diplomasi konularını kapsarken, Uygur meselesi ve Gazze’nin gündemde olması bekleniyor.
Türkiye-Çin İlişkileri ve Uygur Sorunu
Uygur diasporasından isimler ve analistler, Türkiye tarafının Çin’de yaşanan ve uluslararası raporlarda “soykırım” olarak tanımlanan süreçle ilgili hazırlıklı olup olmadığı konusunda soru işaretleri bulunduğunu belirtiyor.
Abdurreşit Celili Karluk, yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Uygurların esas temsilcileriyle doğrudan temas kurmadığını vurguladı:
“Uygurların asgari çıkarlarını göz ardı eden, esas temsilcilerini muhatap almayan ilişki ister Çin tarafı ister Türkiye tarafı açısından olsun, sürdürülemez, eksik ve güvensiz bir ilişki olarak kalacaktır.”
Bu durum, geçmişte benzer diplomatik temaslarda yaşanan güven eksikliğini hatırlatıyor.
Gazze ve Popüler Siyaset
Analistler, zirvede Gazze meselesinin popüler siyaset ekseninde gündeme gelmesinin yüksek ihtimal olduğunu belirtiyor. Karluk, bu durumu yorumlarken, Uygur meselesinin arka planda kalabileceğine dikkat çekti:
“Gazze konusu her iki tarafın da siyasetinde öne çıkacak, ancak Uygur meselesi ötelenmeye devam edecek gibi görünüyor.”
Uygurların Çıkmazı
Karluk, Uygurların çaresizlik içinde farklı güç odaklarına yaslanmaya zorlandığını, ancak bugüne kadar bunu yapmadıklarını söyledi:
“Uygurlar, suya düşen yılana sarılır misali bir noktaya itiliyor, fakat henüz yapmadılar. Bu ezikliğin sorumluluğu ucuz bahanelerle gizlenemez.”
Zirve Öncesi Beklentiler
1. Türkiye-Çin İlişkilerinin Güçlendirilmesi: Ticari ve diplomatik ilişkilerin öncelikli gündem maddesi.
2. Uygur Meselesi: Çin’in gündeme getirmesi olası, Türkiye’nin resmi söylemi net değil.
3. Bölgesel Güvenlik: Afganistan, Orta Asya ve Batı Pasifik konuları tartışılacak.
4. Popüler Siyaset: Gazze ve Filistin konusu medya ve kamuoyu için ön planda.
GHA / Ankara – Tianjin Dosyası
