ABD’nin devleri, yapay zekâ yatırımlarında rekor kırdı – Harcama, ülkenin eğitim bütçesini aştı
Silikon Vadisi – ABD’nin en büyük teknoloji şirketleri 2025’te, yapay zekâ (AI) alanında tarihin en büyük yatırım yarışına girdi. Meta, Microsoft, Amazon ve Google’ın ana şirketi Alphabet yalnızca bu yıl içinde 155 milyar dolarlık yapay zekâ yatırımı yaptı.
Bu miktar, ABD hükümetinin 2025 mali yılında eğitim, mesleki eğitim, istihdam ve sosyal hizmetler için ayırdığı bütçeyi geride bırakıyor. Uzmanlara göre, bu yatırım temposu devam ederse, yapay zekâ altyapısına tek yılda yüz milyarlarca dolarlık kaynak aktarılacak.
Şirket Bazında Harcama Tablosu
Son iki haftada açıklanan üç aylık mali raporlara göre:
• Meta – 2025 başından bu yana 30,7 milyar dolar sermaye harcaması yaptı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemindeki 15,2 milyar dolarlık seviyenin neredeyse iki katı.
• Alphabet (Google) – Yılın ilk iki çeyreğinde yaklaşık 40 milyar dolar yatırım gerçekleştirdi. Şirket, bu harcamanın “öncelikle yapay zekâyı destekleyecek sunucular ve veri merkezlerine” yapıldığını belirtti.
• Amazon – Yılbaşından bu yana 55,7 milyar dolar harcama yaptı.
• Microsoft – Yalnızca cari çeyrekte 30 milyar dolardan fazla yatırım yapmayı planlıyor.
Yapay Zekâ Yatırımları Neden Bu Kadar Yüksek?
Bu harcamaların önemli kısmı sermaye yatırımlarından (capex) oluşuyor. Sermaye harcamaları, şirketlerin maddi varlıklar edinmek veya geliştirmek için yaptığı uzun vadeli yatırımları ifade ediyor.
Yapay zekâ, yüksek işlem gücüne sahip veri merkezleri, büyük miktarda elektrik ve su, ve pahalı yarı iletken çipler gerektiriyor. Bu nedenle, teknoloji devleri Nvidia gibi çip üreticilerinden milyarlarca dolarlık donanım alıyor.
Google’ın açıklamasına göre, sermaye harcamalarının büyük kısmı “yapay zekâ altyapısına omurga sağlayan sunucular ve veri merkezleri” için yapılıyor.
Gelecek Yıl Hedef: 400 Milyar Dolar
Wall Street Journal’a göre, söz konusu dört teknoloji şirketi 2026 mali yılında toplamda 400 milyar dolardan fazla sermaye harcaması yapmayı planlıyor.
Bu rakam, Avrupa Birliği’nin üç aylık savunma harcamalarından daha yüksek. Uzmanlar, bu hızın devam etmesi halinde yapay zekâ yatırımlarının yalnızca teknoloji değil, küresel ekonomi, enerji altyapısı ve iş gücü piyasasında da büyük dönüşümlere yol açacağını belirtiyor.
Ekonomik ve Sosyal Etkiler
• Eğitim bütçesini aşan yatırım: ABD’nin eğitim ve sosyal hizmetlere ayırdığı bütçenin geride bırakılması, teknoloji yatırımlarının öncelik sıralamasında ne kadar yükseldiğini gösteriyor.
• Enerji talebi: Yeni veri merkezleri, ciddi bir elektrik ve su tüketimi gerektiriyor. Bu durum, özellikle Kaliforniya ve Arizona gibi eyaletlerde enerji politikalarını etkileyecek.
• İş gücü piyasası: Yapay zekâ destekli otomasyonun hızlanması, yazılım geliştirme, veri bilimi ve donanım mühendisliği alanlarında yeni istihdam fırsatları yaratırken, bazı sektörlerde iş kayıplarına yol açabilir.
