Türkiye Ekonomisi: 2025 Yılında Beklentiler ve Mevcut Durum
Türkiye ekonomisi, 2024 yılı itibarıyla %3,2 oranında büyüme kaydederek beklentilerin üzerinde bir performans sergilemiştir.
Ancak, enflasyon ve imalat sektöründeki daralma gibi bazı ekonomik göstergeler, dikkatli bir politika yönetimi gerektirdiğini göstermektedir.
Bu yazıda, 2025 yılında Türkiye ekonomisini etkileyen temel faktörler, büyüme beklentileri, enflasyon, sanayi üretimi ve küresel gelişmelerin yansımaları ele alınacaktır.
1. Türkiye Ekonomisinin 2024 Performansı
Büyüme Verileri
Türkiye’nin Gayri Safi Yurt İçi Hasılası (GSYİH), 2024 yılı boyunca %3,2 oranında büyüme kaydederek, özellikle iç talep ve net ihracatın dengeli katkılarıyla pozitif bir seyir izlemiştir. Sanayi ve hizmet sektörlerinde yaşanan gelişmeler, ekonomik büyümeyi destekleyen önemli unsurlar olmuştur.
Enflasyonda Düşüş Eğilimi
2024 yılı sonunda yıllık enflasyon %39,05 seviyesine gerileyerek son 20 ayın en düşük seviyesine ulaşmıştır. Bu düşüşün temel nedenleri arasında sıkı para politikaları, döviz kurundaki istikrar ve tarım sektöründe görülen olumlu gelişmeler yer almaktadır.
Özellikle gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarındaki artış hızının yavaşlaması, enflasyonun düşüşüne önemli bir katkı sağlamıştır. Ancak, konut ve enerji maliyetlerindeki yükseliş, enflasyonun düşüş sürecini yavaşlatan faktörlerden biri olmaya devam etmektedir.
2. 2025 Yılı Ekonomik Beklentiler
Büyüme Hedefleri
2025 yılı için ekonomik büyüme beklentileri, küresel gelişmeler ve iç talebe bağlı olarak şekillenmektedir. Hükümetin açıkladığı Orta Vadeli Program’a (OVP) göre, Türkiye’nin 2025 yılı büyüme hedefi %4,0 olarak belirlenmiştir. Ancak, küresel piyasalarda yaşanan belirsizlikler ve bölgesel gelişmeler, bu büyüme hedefinin gerçekleşmesi için dikkatli bir ekonomik politika gerektirmektedir.
Enflasyon ve Faiz Politikaları
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılında enflasyonu tek haneli seviyelere indirmeyi hedeflemektedir. Bu doğrultuda, sıkı para politikaları uygulanmaya devam edecek ve kredi büyümesi kontrollü bir şekilde yönetilecektir.
Özellikle:
• Döviz kurlarındaki stabilizasyon, enflasyonun kontrol altına alınmasında kritik rol oynayacaktır.
• Gıda ve enerji fiyatlarındaki oynaklık, enflasyon üzerindeki risk unsurlarından biri olmaya devam etmektedir.
• Küresel faiz politikaları, Türkiye’nin para politikasında belirleyici bir faktör olacaktır.
TCMB’nin 2025 yılı boyunca faiz indirimine ne zaman başlayacağı, enflasyonun düşüş hızına bağlı olarak şekillenecektir.
Sanayi ve İmalat Sektöründeki Durum
2024 yılı boyunca Türkiye’nin imalat sektörü, zayıf piyasa talebi nedeniyle zorlanmıştır. 2025 yılında, sanayi sektörünün toparlanması için yatırım teşviklerinin artırılması ve enerji maliyetlerinin kontrol altında tutulması büyük önem taşımaktadır.
Özellikle, Türkiye’nin ihracat yaptığı Avrupa ve Orta Doğu pazarlarındaki ekonomik durum, sanayi üretiminin seyrini belirleyecektir.
3. Küresel Ekonomik Faktörler ve Türkiye’ye Etkileri
Türkiye ekonomisi, küresel finansal koşullar ve jeopolitik gelişmelerden doğrudan etkilenmektedir. 2025 yılında öne çıkan bazı küresel faktörler şunlardır:
ABD ve Avrupa Merkez Bankası (FED & ECB) Politikaları
• ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz kararları, gelişmekte olan piyasalara sermaye akışını etkileyecektir.
• FED’in faiz indirimine başlaması durumunda, Türkiye’ye yönelik yabancı yatırımcı ilgisinin artması beklenmektedir.
Enerji Fiyatları ve Petrol Piyasaları
• Türkiye, enerji ithalatçısı bir ülke olduğu için petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki değişimler, enflasyon ve cari açık üzerinde doğrudan etkili olacaktır.
• 2025 yılında küresel enerji piyasalarında dalgalanma devam ederse, Türkiye’nin enerji maliyetlerini kontrol altında tutması gerekecektir.
Jeopolitik Riskler
• Orta Doğu ve Karadeniz bölgesinde yaşanabilecek jeopolitik gelişmeler, Türkiye’nin ihracat ve ithalat süreçlerini etkileyebilir.
• Rusya-Ukrayna savaşı ve İsrail-Filistin gerilimi, küresel ticaret dinamiklerini değiştirmektedir.
4. Yatırım ve İstihdam Beklentileri
Yerli ve Yabancı Yatırımlar
2025 yılında Türkiye, doğrudan yabancı yatırımları (DYY) artırmaya yönelik reformları hızlandırmayı planlamaktadır. Özellikle enerji, teknoloji ve sanayi alanındaki yatırımlar, ekonomik büyümeyi destekleyecek temel unsurlar olacaktır.
İstihdam Piyasası
2024 yılı sonunda işsizlik oranı %9,6 seviyesine gerilemiştir. 2025 yılı hedefleri doğrultusunda:
• Yeni istihdam alanlarının yaratılması,
• KOBİ’lerin desteklenmesi,
• Dijital dönüşüm projelerinin teşvik edilmesi gibi adımlar atılacaktır.
Sonuç ve Genel Değerlendirme
Türkiye ekonomisi, 2024 yılında beklentilerin üzerinde büyüme kaydederek güçlü bir performans sergilemiştir. Ancak, enflasyon ve sanayi sektöründeki zorluklar, ekonomi yönetiminin dikkatli olmasını gerektirmektedir.
2025 yılında enflasyonun düşüş trendini sürdürmesi, faiz politikalarının doğru yönetilmesi ve sanayi üretiminin canlandırılması büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, küresel finansal koşullar, enerji piyasaları ve jeopolitik gelişmeler, Türkiye’nin ekonomik görünümünü belirleyen temel unsurlar olacaktır.
Ekonomik reformların devam etmesi, doğrudan yabancı yatırımların teşvik edilmesi ve finansal istikrarın korunması, Türkiye’nin sürdürülebilir büyüme yolunda ilerlemesini sağlayacaktır.
(GHA-Erhan Arslan ekonomi servis müdürü)
