“Mısır Nil’in Armağanıdır” dünyanın dört bir yanından çoğu insanın zihninden, gerçek anlamını kavramadan kendiliğinden geçen eski bir sözdür.
Bu deyimin manasına ulaşmak için Nil nehrinin ne olduğunu anlamak gerekir?
Nil Nehri, Afrika’nın kuzeydoğusunda 6853 km uzanan dünyanın en uzun nehridir. “Nil” sözcüğü iki kelimeden türemiştir, Yunanca bir Vadi anlamına gelen “Neilos” kelimesinin Latince de “Nilus” kelimesinden türemiştir. Nil Nehri, 11 Afrika ülkesini kapsayan Nil Havzası ülkelerini birbirine bağlayan su yoludur: “Uganda, Eritre, Ruanda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Tanzanya, Burundi, Kenya, Etiyopya, Güney Sudan, Sudan ve Mısır“.
Antik zamanlarda, ilkel Mısırlılar Nil Nehri’nin kıyılarına yerleşmiş, barınmak için basit evler ve kulübeler inşa etmiş, birçok mahsul yetiştirmiş ve bazı hayvanları evcilleştirmiş ve o zamandan beri Mısır ihtişamına ilk adımlar başlamış. Nil Vadisi boyunca komşu toprakları kaplayan ve verimli hale getiren alüvyon birikintilerini taşıyan Nil Nehri’nin taşmasıyla yetiştiricilik başlangıç noktası oldu. Buğday ilk mahsuldü, eski Mısırlıların yetiştirdiği, o dönemde açlık tehdidine ve yiyecek eksikliğine çözüm olarak Nil sellerine bağımlıydı. Öte yandan, yiyecek, sürme ve taşıma için manda ve deve gibi bazı hayvanları kullandılar.
Kısaca Nil Nehri insanlar, mahsuller ve hayvancılık için şart. Yavaş yavaş Mısırlıların çoğu yiyeceklerini alabildikleri Nil Vadisi’ne taşındı. Atalar Nil kıyısında bir araya geldikçe, değerli hazine ve mücevherlerle birçok tapınak ve mezarın inşa edilmesine şahit olan antik tarihin en büyük medeniyetlerinden biri olan antik Mısır medeniyetini ürettiler. Nil Nehri’nin etkisi Sudan krallıklarının kurulmasına önemli katkı sağladığı Sudan’a kadar uzanıyor.
Nil Nehri, eski Mısır medeniyetini tarihte kaydetmenin en iyi yolu olduğu gibi, diğer alanlardaki başarının da kutsal sırrıdır. Yetiştiricilik, Mısır imparatorluğunun sütunlarını oluşturan ilk faaliyetti. Nil Nehri taşınca su seviyesi yükseldi, zengin alüvyon birikintilerini taşıyarak vadinin topraklarını taştı, sonra daha verimli hale geldi. Eski Mısırlılar, yiyecekleri için mahsul yetiştirmek için sel mevsiminden yararlandılar. Bundan sonra tarım işlerinde yardımcı olmak için hayatlarındaki bazı evcil hayvanlara bağlı olarak başvurdular.
Bu hayvanlar Nil sularını buldukları yerde kalıcı sığınak olarak Nil Nehri’ni almışlardı. Diğer tarafta Nil, özellikle Nil Havzası ülkeleri arasında insanların ve malların geçidi oldu. Eski zamanlarda, antik çağlar Nil boyunca mal ve mal takas etmek için ilkel ahşap tekneler kullandılar, şimdi büyük gemiler kullandılar. Bu değiş tokuşlar ekonomik ilerleme kaydetti ve yüce Nil Nehri’ne neden oldu.
Mehmet Açık
