Halkın Sesi
GHA – EKONOMİ & YAŞAM
Türkiye ve Hindistan… Biri Güney Asya’nın dev ekonomisi, diğeri Avrasya’nın stratejik köprüsü. Her iki ülke de büyüyen nüfus, artan iç pazar ve gelişen sanayi ile “yükselen piyasalar” sınıfında değerlendiriliyor. Ancak iki ülkenin para birimleri karşılaştırıldığında ilginç bir tablo ortaya çıkıyor:
Haziran 2025 itibarıyla döviz kurları şöyle:
• 1 Türk Lirası ≈ 2,70 Hindistan Rupisi
• 1 Rupi ≈ 0,37 Türk Lirası
Yani Türk Lirası, nominal kur üzerinden bakıldığında daha değerli gibi görünüyor. Ama asıl mesele burada başlıyor. Ekonomide sadece kuru bilmek yetmiyor; halkın cebindeki parayla ne alabildiği, ne kadar yaşama imkânı sunduğu çok daha kritik.
Nominal Kur mu? Reel Alım Gücü mü?
Hindistan’da 100 Rupi ile neler yapabilirsiniz?
• Yerel restoranlarda 30-40 Rupi’ye sıcak bir öğün tüketebilirsiniz.
• Ucuz toplu taşıma olanaklarıyla şehir içinde kolayca ulaşım sağlayabilirsiniz.
• Sokak pazarlarından meyve-sebze almak hâlâ ulaşılabilir düzeyde.
Türkiye’de 100 TL ile aynı şeyleri yapmak giderek daha zor:
• 30-40 TL bir simit ve ayran ile sınırlı.
• Toplu taşıma ücretleri büyükşehirlerde 15-20 TL’ye yaklaşmış durumda.
• Dışarda iki kişilik sıradan bir yemeğin maliyeti artık 200 TL’yi geçiyor.
Bu verilerden çıkarılabilecek en net sonuç şu: Kağıt üzerindeki para değeri değil, o parayla ne alabildiğimiz önemli.
Döviz Kuru Üzerinden Yapılan Yanıltıcı Karşılaştırmalar
Döviz kuru, bir ülkenin ekonomik istikrarı hakkında ipucu verebilir. Ancak tek başına bir ülkenin zenginliğini, refahını ya da halkının alım gücünü yansıtmaz. Örneğin Japonya’nın para birimi olan Yen, Dolar karşısında düşük bir değere sahiptir ama Japon halkının alım gücü çok yüksektir. Benzer şekilde, birçok Afrika ülkesinin para birimi yüksek nominal değerde olabilir ancak yerel halk temel gıda ürünlerine dahi ulaşmakta zorlanabilir.
Gerçek Hayat Pahalı mı, Erişilebilir mi?
Ekonomi yönetimi kadar fiyat istikrarı, üretim zinciri, gıda ve enerji maliyetleri de halkın doğrudan yaşamına etki eder. Türkiye’de son yıllarda özellikle gıda ve barınma maliyetleri hızla artarken, gelir düzeyleri aynı oranda yükselmedi. Hindistan ise geniş iç pazarı, yerli üretim ve sübvanse edilmiş hizmetlerle fiyat dengesini koruma konusunda göreceli olarak daha istikrarlı ilerliyor.
Bir Ekonomi Ne Zaman Güçlü Sayılır?
Bir ekonomiyi güçlü yapan yalnızca döviz kuru değildir. Aşağıdaki sorulara verilen yanıtlar, ekonominin halk nezdindeki gerçek gücünü ortaya koyar:
• Asgari ücretlinin maaşıyla kaç gün geçinebiliriz?
• Ortalama bir emekli temel ihtiyaçlarını karşılayabiliyor mu?
• Kiralar, gıda ve ulaşım ücretleri gelirlerle orantılı mı?
• Gençler çalıştıklarında birikim yapabiliyor mu?
Eğer bu sorulara olumlu yanıtlar verilemiyorsa, döviz kurunun kağıt üzerindeki değeri anlamını yitirir.
Son Söz: Lira mı Rupi mi? Asıl Mesele Yaşam Kalitesi
Özetle; 1 Lira mı daha değerli, yoksa 1 Rupi mi? Sorunun yanıtı kuru hesaplamaktan geçmiyor. Asıl yanıt, her vatandaşın kendi cüzdanına ve yaşam standardına bakmasında gizli. Ekonomik başarı, para biriminin döviz karşısındaki gücünden çok, o ülke insanının yaşam kalitesiyle ölçülmelidir.
GHA – Halkın Sesi / Ekonomi Masası
