Çayı koydum gel artık…
Acıktım sana, sevgine…
Çırak, ustasına sormuş:
“Şimdi ne yapacağız usta?”
Usta bir süre sessiz kalmış.
Bir yorgunlukla, ama aynı zamanda bir umutla gülümsemiş.
Sonra usulca demiş ki:
“Çay koy, yeniden başlayacağız.”
Kısa bir cümle.
Ama içinde koca bir hayat saklı.
Ne yaşanmış, ne bitmiş, kim haklıymış, kim haksızmış bilmiyoruz.
Belki büyük bir kaybın, belki bir ayrılığın, belki bir yorgunluğun ardından söylenmiş bu söz.
Ama yine de severiz bu hikâyeyi.
Çünkü hepimizin içinde, o ustanın sesini duyan bir yan vardır.
Bir yanımız hep der ki:
“Tamam, yenildik ama… çay koy, yeniden başlayalım.”
Bir gün bir arkadaşım, iç çekerek,
“Kolay diyorsun, hikâyede güzel duruyor ama gerçek hayatta olmuyor” dedi.
Nedenini sordum.
“Çünkü o kadar çok yenildik ki…” dedi.
“O kadar çok yeniden başladık ki… O kadar çay demledik ki, artık çay kalmadı.”
O an anladım:
Aslında çayın bitmesi değil mesele.
İnsanın içindeki hevesin, yeniden başlama inancının tükenmesi.
Çünkü bazen insan yorgun düşer; umut bile yorulur.
İyi niyetin bile bir raf ömrü vardır.
Ve bazen o ömür biter, tıpkı tüpün bitmesi, suyun kesilmesi, şekerin tükenmesi gibi.
Bazen çay kalmaz…
Bazen tüp biter…
Bazen su olmaz…
Bazen şeker olmaz…
Bazen vakit olur, para olmaz…
Bazen para olur, vakit olmaz…
Bazen vakit olur, para olur, senin tadın tuzun olmaz…
Bazen tadın tuzun olur, yoldaş yaren olmaz…
Bazen yoldaş olur, neşe olmaz…
Bazen neşe olur, etrafında kimse olmaz…
Bazen etrafında insan olur, keyfin olmaz…
Kısacası:
Bazen her şey tamamdır, bir sen eksiksindir.
Bazen sen tamdır, hayat eksiktir.
Ve insan, o eksikliği doldurmak için çayı bahane eder.
Bir bardak çay, bir sigara dumanı, bir dost sesi…
Hepsi aynı anlama gelir:
“Yeniden başla.”
Nicedir o usta gibiyim.
Bir yanım, “Çay koy, yeniden başlayalım” diyor.
Diğer yanım, “Boş ver, çay da koysan nafile,” diye fısıldıyor.
İçimde iki insan yaşıyor.
Biri umuda inanan, diğeri her sabah umudun mezarına çiçek bırakan.
Biri hâlâ bekliyor, diğeri çoktan gitmiş.
Ama ikisi de ben.
Belki de biz buyuz zaten:
Bir elimizle yeniden başlarken, diğer elimizle eski yarayı yoklayan insanlar.
Bir yanımızda “hadi” diyen çocuk,
diğer yanımızda “yeter” diyen yaşlılık.
Müslüm Baba sormuştu ya:
“Ben hep yenilmeye mahkûm muyum?”
Evet, belki de öyleyiz.
Ama o cümlede bile bir gurur, bir direnç var.
Yenilmiş ama pes etmemiş bir insanın sesi var orada.
“Yenildim ama hâlâ buradayım,” diyor.
Ezginin Günlüğü’nün sesi geliyor sonra:
“Sen kazandın ama ben haklıydım.”
Ne kadar tanıdık bir cümle değil mi?
Kaybedenlerin ortak duası gibi.
Çünkü bazen haklı olmak yetmez.
Hayat her zaman adil oynamaz.
Haklı olan kaybeder, güçlü olan kazanır.
Ama tarih, her zaman haklıyı hatırlar.
Bir zamanlar yaşlı bir çaycı tanımıştım.
Küçük bir dükkanı vardı, sobası hep yanardı.
Bir gün sordum:
“Usta, bu kadar yıl geçti, sen hep burada mısın?”
Gülümsedi.
“Ben çok defa gitmeye kalktım evlat,” dedi,
“ama her defasında biri geldi, ‘Usta çay koy,’ dedi.
Gitmeye kıyamadım.”
O çaycı, bana hayatın özünü anlatmıştı aslında.
Bazen kalmanın nedeni büyük idealler değildir.
Sadece biri gelir, senin varlığını ister.
Ve sen bir bardak çay demleyip, yeniden başlarsın.
Belki de o yüzden diyorum:
Hayat, çay gibidir.
Kaynadıkça olgunlaşır, dinlendikçe demlenir.
Ve paylaşılmadıkça tatsızdır.
Birlikte içilen çay, yenilginin bile tadını değiştirir.
Belki artık çay kalmadı…
Belki su azaldı…
Belki tüpün gazı bitti…
Ama hâlâ biri “çay koy” diyebiliyorsa,
hayat devam ediyor demektir.
Yeniden başlamak, aslında kaybetmenin ilacı değildir.
Ama kaybettiğini kabullenmenin zarafeti vardır içinde.
Çünkü her “yeniden” sözü, “bitmedi” demektir.
Bitmeyen tek şey ise umuttur.
Bu yüzden, her şeye rağmen…
Yeniden başlamak isteyenlere,
yenildikçe direnenlere,
çayı kaynatmaya devam edenlere,
bir selam olsun.
Çay koyup yeniden başlayanlara selam olsun!
Belgin Uyar
