Birinci Bölüm
Ülker Fermankızı | GHA Yalova Temsilcisi
Ortadoğu’nun kaderi yine masa başında yeniden çiziliyor.
Kimin kazanacağına, kimin kaybedeceğine, sınırların nerede başlayıp nerede biteceğine artık sahadaki halklar değil; küresel aktörler karar veriyor.
Adı: Büyük Ortadoğu Projesi (BOP).
Ama bu proje, adından çok daha fazlası.
Bir proje değil, bir “siyasi pandemi”.
Amerika Birleşik Devletleri tarafından 2000’li yılların başında ortaya atılan BOP, bölgeye demokrasi ve özgürlük getirme iddiasıyla yola çıktı. Ancak bu süreç, başta Irak olmak üzere birçok ülkeye yıkım, parçalanma, göç ve kaos getirdi.
Demokrasi mi, enerji mi?
2003 yılında Irak’ın işgaliyle başlayan bu süreçte, bölgedeki dengeler altüst edildi. Saddam devrildi, halklar yerinden edildi, haritalar değiştirildi.
Görünüşte demokrasi geliyordu.
Oysa gerçekte hedef, enerji kaynaklarına engelsiz erişim sağlamak ve İsrail’in güvenliğini kalıcı hale getirmekti.
Bugün geldiğimiz noktada, Suriye’nin kuzeyinde bir Kürt yapılanması fiilen inşa edilmiş durumda. ABD destekli bu yapı, silahlandırılıyor, korunuyor, güçlendiriliyor.
Ve Türkiye’ye deniyor ki:
“Sen bu yapının dış ilişkilerini, güvenliğini ve yönetimini üstlen. Ama biz dizayn edelim.”
Bu tablo, Türkiye’yi hem sahada sorumlu hem de masada edilgen hale getiriyor.
“Devletsiz Devlet” Modeli ve Öcalan Faktörü
Kurulmak istenen bu yapı, “devletsiz devlet” modeliyle, Abdullah Öcalan’ın “demokratik konfederalizm” ideolojisine dayandırılıyor.
Türkiye’ye bağlı gibi gösterilecek, ama özünde kendi özerk yapılanmasıyla işleyecek.
2013-2015 çözüm sürecinde bunun altyapısı zaten denendi.
O süreçte Öcalan, hem Türkiye’deki Kürtler hem de Suriye’deki PYD/YPG hattı üzerinde etkili kılınmaya çalışıldı.
Batılı uzmanlara göre, 2010’lardan itibaren Öcalan ile devlet arasında gayri resmi bir “denge protokolü” işletildi.
Bu protokolde:
• Devlet, Öcalan’ın meşruluğunu ve hayatta kalmasını korur;
• Öcalan ise, YPG/PYD’yi Türkiye’ye karşı “aktif tehdit” haline getirmemeyi taahhüt eder.
Türk Dünyası neden sadece söylemde?
Türk Dünyası Birliği, yıllardır dillendirilen ama bir türlü somutlaştırılamayan bir hedef.
Neden mi?
Çünkü Türk Dünyası projesi, BOP’un tam karşıtıdır.
BOP; etnik ve mezhepsel farklılıkları kaşıyarak böl ve yönet mantığına dayanır.
Türk Dünyası ise tarih, kültür ve dil birliği üzerinden bütünleşmeyi hedefler.
Bu nedenle BOP’un desteklendiği yerde Türk Birliği sürekli oyalama taktiğine maruz kalır.
Bu yüzden BRICS dışında tutuluruz. Bu yüzden Kuşak-Yol gibi büyük jeopolitik vizyonlardan uzaklaştırılırız.
Kartlar yeniden dağıtılıyor… Ama hep aynı kazanan
Bugün yeniden Ortadoğu’da kartlar dağıtılıyor. Ama dağıtım nasıl yapılırsa yapılsın, İsrail hep kazançlı çıkıyor.
Filistin halkı kan ve gözyaşıyla boğuşurken, İsrail güvenliğini genişletiyor.
Sınırlar değişiyor, halklar göçe zorlanıyor, rejimler devriliyor.
Ve Türkiye?
Bir yandan Batı’ya “ortak” gibi gösteriliyor, öte yandan sahada taşeronluk yapıyor.
Görünürde “bölgesel güç”, gerçekte dış senaryoların uygulayıcısı.
