Belgin Uyar
Bugün bir senarist dostumla uzun uzun sohbet ettim. Bana hayatımı bir dizi senaryosuna dönüştürmemi teklif etti. İlk anda garip geldi. “Benim yaşadıklarım kimsenin ilgisini çeker mi?” diye düşündüm. Ama o bana şunu söyledi:
“Senin gibi ailesinde erkek egemen kültürün kurbanı olmuş, annesi tarafından maddi manevi haksızlığa uğramış, yalnız bırakılmış, ailesinin ‘lanetli evladı’ sayılmış ama her defasında küllerinden doğup güçlenmiş o kadar çok kız çocuğu var ki Türkiye’de! Ve ne ilginçtir ki, şımartılıp göklere çıkarıldığı için bir baltaya sap olamayan bir o kadar da erkek var. O erkeklerin mağdur ettiği eşler ise yine kadınlar. Bu hikâye sadece senin değil, hepimizin hikâyesi.”
Düşündüm de, gerçekten de öyle. Bir ailede yaşanan travma, aslında koca bir toplumun aynası olabiliyor. Bir çocuğun hakkı elinden alınırken, bir kızın sesi bastırılırken, bir babanın emeği hiçe sayılırken; yaşanan sadece aile içi bir mesele olmuyor. Hepimizin üzerine sinmiş bir kültürün, bir zihniyetin, bir anlayışın devamı oluyor.
Yara Bandı Ne Kadar Dayanır?
Arkadaşım diziye “Yara Bandı” adını önerdi. Çok da uygun bir isim… Çünkü yara bandı sadece kanamayı durdurur, yarayı kapatmaz. Bizim toplumumuzda da yıllardır aynı şey yapılıyor.
• Kadına şiddet vakası duyulduğunda birkaç gün konuşuyoruz, sonra susuyoruz.
• Çocuk gelin haberleri gündeme gelince üzülüyoruz, ertesi gün unutuyoruz.
• Eşitsizlik, adaletsizlik, kadınların yaşam hakkı elinden alındığında “ah vah” ediyoruz, sonra günlük hayatımıza dönüyoruz.
Her defasında yaraların üstünü kapatan yara bantları yapıştırıyoruz. Ama o yara hep kanıyor, hep sızlıyor. Çünkü asıl meseleye dokunmuyoruz.
Kızlar Okursa Toplum Değişir
Bu ülkenin en büyük yarası hâlâ kız çocuklarının okutulmaması. “Kız kısmına okumak gerekmez” diyen bir zihniyet, sadece kızın değil, bütün ailenin ve toplumun geleceğini karartıyor. Çünkü kız çocukları okuduğunda, kendi ayakları üzerinde durduğunda sadece kendilerini kurtarmaz; kardeşlerini, ailelerini, yarınlarını da aydınlatır.
Bir kızın özgürleşmesi, bir annenin kaderini değiştirir. Bir annenin özgürleşmesi, bir ailenin yolunu açar. Ve bir ailenin değişimi, koca bir toplumu dönüştürür.
“Lanetli Evlatlar”ın Sessiz Gücü
Toplumda “istenmeyen” ya da “lanetli” evlat diye yaftalanan kız çocuklarının hikâyesi çoğu zaman aynıdır. Onlar dışlanır, yalnız bırakılır, hor görülür. Ama hayat onları her defasında yeniden ayağa kalkmaya mecbur eder. Çünkü yük hep onların omuzundadır.
Ve ne gariptir ki, yıllarca dışlanan, evin yükü kendisine yüklenmeyen “erkek evlat” bir gün hayatın sınavına dayanamayıp pes ettiğinde, yine o kız evlat devreye girer.
Annenin de, babanın da en çok muhtaç olduğu kişi yine o kız olur.
Bu Diziyi Hepimiz İzliyoruz
“Yara Bandı” bir dizi olarak çekilse, eminim milyonlar kendinden bir parça bulacak. Ama aslında bu dizi zaten çekiliyor: Her evde, her sokakta, her mahallede. Bizler farkında olmadan bu senaryonun oyuncusuyuz.
Kimimiz mağdur kız çocuğu, kimimiz şımartılmış oğlan, kimimiz sessiz kalan anne, kimimiz göz yuman baba…
Ama artık değişmesi gereken bir şey var: Bu hikâye böyle sürüp gitmemeli.
Yara Bandı Değil, Gerçek Çözüm
Kadına şiddetin, çocuk gelinlerin, eğitimde eşitsizliğin sona ermesi için yara bantlarına değil, gerçek çözümlere ihtiyacımız var. Bunun yolu da eğitimden, eşitlikten ve adaletten geçiyor.
Kız çocuklarının okuduğu, kadınların ayakta durabildiği, erkeklerin sorumluluk aldığı bir toplumda, yaraları yara bandıyla değil; kalıcı, köklü çözümlerle sarabiliriz.
Şimdi sesleniyorum:
Hadi kızlar, okuyun!
Hadi çocuklar, değişimi başlatın!
Ve hadi toplum, artık kendi yarasını gerçekten iyileştirmeye cesaret et!
